شماره ۵۰ | خط‌شکنان فرهنگ

پیشگامان ایران‌خواهی (۲) – موج نخستیندر دومین قسمت از سریال «پیشگامان ایران‌خواهی»، جستارهای فرهنگی پدران فکری ناسیونالیسم ایرانی رو بررسی می‌کنیم. این اپیزود شرحی‌ست درباره‌ی این‌که چهار پدر فکری جریان ایران‌خواهی در میانه‌ی عصر ناصرالدین‌شاه، جامعه‌ی ایرانی اون زمان رو چگونه می‌دیدند، تفسیر می‌کردند و راه‌کارهاشون برای گذر ایران از ورطه‌ی جهل و تاریکی چی بود. جالبه که توی اپیزود ۵۰ مدبویز می‌شنوید که برخی از سویه‌های تحجری که آخوندزاده، ملکم‌خان، جلال‌الدین میرزا و میرزا آقا خان کرمانی تو ایران ۱۵۰ سال پیش به مبارزه باهاش برخاستند، هنوز هم وجود داره و انگار ایران مداوم مجبور به تکرار یه داستانه.۷ تیرماه ۱۴۰۲گوینده: مجتبی حصامینویسنده: ساسان آقایییادبود این شماره: گشایش نمایشگاه «هفت هزار سال تاریخ و هنر ایران» در کاخ هنرهای زیبای شهر سان‌فرانسیسکوتقدیم شماره ۵۰ به؛ محمد معین* منابع اپیزودهای سریال «پیشگامان ایران‌خواهی» از مدبویز:1) کتاب «فکر آزادی و مقدمه‌ی مشروطیت» / فریدون آدمیت2) کتاب «مقالات تاریخی» / فریدون آدمیت3) کتاب «اندیشه‌های میرزا فتحعلی آخوندزاده» / فریدون آدمیت4) کتاب «اندیشه‌های میرزا آقاخان کرمانی» / فریدون آدمیت5) کتاب «تاریخ مشروطه ایران» / احمد کسروی6) کتاب «تاریخ بیداری ایرانیان» / ناظم‌السلام کرمانی7) کتاب « مشروطه ایرانی» / ماشاالله آجودانی۸) کتاب «تاریخ ایران مدرن» / عباس امانت۹) کتاب «خاطرات حاج سیاح» / به کوشش حمید سیاح۱۰) کتاب «میرزا ملکم‌خان» / اسماعیل رائین1۱) کتاب «تجدد و تجددستیزی در ایران» / عباس میلانی1۲) کتاب «پیشتازان آزادی و تجدد و اصلاحات ایران» / حسین جودت1۳) کتاب «ایرانیان و اندیشه‌ی تجدد» / جمشید بهنام1۴) کتاب «اندیشه تجدید و ترقی در عصر بحران» / نصرالله صالحی1۵) کتاب «جامعه‌شناسی نخبه‌کشی / علی رضاقلی1۶) جزوه «احوالات و دستخط‌های عباس میرزا قاجار، نایب‌السلطنه» / ابوالقاسم لاچینی1۷) جزوه «عباس میرزا قاجار» / مثطفی موسی طبری1۸) جزوه «قائم‌مقام‌نامه» / محمد رسول دریاگشت1۹) رساله «سرنوشت ایران: زندگانی سیاسی و ادبی قائم‌مقام فراهانی / میرحسین یکرنگیان۲۰) کتاب «از ماست که برماست» / هما ناطق2۱) کتاب «مقالات فلسفی میرزا فتحعلی آخوندزاده / به ویراست ح - صدیق2۲) رساله «مکتوبات» / فتحعلی آخوندزاده2۳) رساله «مقالات» / فتحعلی آخوندزاده2۴) کتاب «مجموعه آثار ملکم‌خان» / محمد محیط طباطبایی2۵) کتاب «گزیده‌ی نامه‌هاي رسمی میرزا ملکم‌خان ناظم‌الدوله» / به اهتمام علی‌اصغر حقدار2۶) دوره مجلد روزنامه‌ی «قانون» / نشریه ملکم‌خان2۷) دوره کامل نشریه‌ی «صور اسرافیل» / نشر تاریخ ایران2۸) نامه‌های تبعید از میرزا آقاخان کرمانی / به کوشش هما ناطق و محمد فیروز2۹) مقاله «پورخاقان و اندیشه بازیابی تاریخ ملی ایران/جلال الدین میرزا و نامه خسروان / عباس امانت ۳۰) مقاله «روایت و فراروایت تاریخی در اندیشه ی جلال‌الدین‌میرزا قاجار» / حسین آبادیان۳۱) مقاله «نخبگان عصر مشروطه و صورتبندی گفتمان ناسیونالیسم در ایران» / علیرضا ازغندی و آرش صادقی‌زیدی۳۲) مقاله «شالوده‌شکنی گفتمان موج اول روشنفکري در ایران: میرزا ملکم‌خان، آخوندزاده و میرزا آقاخان کرمانی» / علیرضا آقاحسینی و آسیه مهدی‌پور* در این اپیزود از صداها و آهنگ‌های زیر استفاده شده:۱: قطعه‌ی «کوروش» از فریا فرجی۲: تک‌نوازی کیهان کلهر۳: تصنیف «دختران سیروس» از ملوک ضرابی۴: بخشی از مستند «خاک – شکوفه - آتش» دﺭباره‌ی ﺯندگی طاهره قرةالعین۵: تارنوازی محمدرضا لطفی