ความคิด อารมณ์ สติ สัมปชัญญะ สมาธิ ปัญญา | 16 มี.ค. 67 (ค่ำ)

"...เมื่อเช้ามีโยมมาถามธรรมะ ก็เป็นคำถามที่พื้นนะ พื้น ๆ มากแต่ก็มาเล่าให้ฟังเผื่อจะได้เห็นได้มองอะไรบางอย่าง เขาถามว่า 'ความคิด' กับ 'อารมณ์' แตกต่างกันอย่างไร ?

นี่ดูพื้น ๆ ดีนะ ดูไม่ค่อยมีอะไรดี ก็เลยเผื่อมาแชร์แบ่งปันประสบการณ์ แง่มุมธรรมะ

'ความคิด' กับ 'อารมณ์' แยกออกไหม ?
ความคิดกับอารมณ์ อธิบายในวงจรปฏิจจสมุปบาทก่อนละกันนะ

เมื่อผัสสะกระทบ พระพุทธองค์ตรัสว่า
..ย่อมเกิดความรู้สึก ย่อมคิด ย่อมจำได้หมายรู้

แปลว่า เมื่อผัสสะกระทบจะย่อมเกิดความคิด ย่อมเกิดความรู้สึก ย่อมเกิดสัญญา เรียกว่าสัญญา สังขาร ทำงานหลังผัสสะ

สมมุติมีใครสักคนเดินมา ..รูปกระทบ อ๋อ คนนี้ชื่ออะไรแบบนี้ อ๋อ จำได้ นี่สัญญาจะทำงานทันทีนะ ทางผัสสะ ย่อมคิดก่อน สัญญาทำงาน ความคิดเริ่มทำงาน

หลังจากนั้นจะเริ่มเกิดเวทนานะ 'พอใจ' 'ไม่พอใจ' 'เฉย ๆ'

ถ้าเกิดสุขเวทนา ราคะแทรก เกิดความอยาก และก็มีความยึด ..เมื่อเกิดสภาพอุปทานแล้ว ก็จะไปก่อผู้เสพอารมณ์ขึ้นมา

การกระทำกรรมคือการที่จิตไปสร้างอารมณ์ เรียกว่า ภพ ..อารมณ์ก็จะมาทีหลังกรรม จะมีความคิดก่อนนะ แล้วก็จะไปก่ออารมณ์

ยกตัวอย่างเช่น…อันนี้พูดแบบในมุมมิติของธรรมะ แต่การยกตัวอย่าง (sample) ก็จะทำให้เข้าใจได้มากขึ้น

สมมุติว่า โยมไปร้านอาหาร ร้านอาหารอีสานแล้วกัน เขาก็จะมีเมนูให้เลือก เมนูให้เลือกแล้วก็จะมีให้ติ๊กจะเอากี่จาน ๆ

เขาก็เปิดไปเจอหน้าส้มตำ โอเค วันนี้อยากกินส้มตำ ก็เลือกดู..."

…………………………

ถ่ายทอดธรรมโดย
พระวรินทร นิทฺทโร (พระผู้ช่วยสอน)
ณ สวนธรรมอารี จ.พระนครศรีอยุธยา
ค่ำ 16 มีนาคม 2567

ติดตามธรรมะเพิ่มเติมได้ที่
Facebook ช่องทางสื่อสารหลัก : https://www.facebook.com/dhammaaree
Facebook ข่าวสารประชาสัมพันธ์ : https://www.facebook.com/dhammaareefoundation
YouTube คลังวิดีโอ : https://www.youtube.com/@dhamma_aree
Instagram คลังภาพ : https://www.instagram.com/dhamma_aree/
SoundCloud คลังเสียง : https://soundcloud.com/dhamma_aree
LineGroup สอบถามการปฏิบัติทั่วไป : https://bit.ly/3Fxu8Ol
LineOA ช่วยเหลือติดขัดสภาวธรรม : https://lin.ee/pXSQeyZ
Website ธรรมอารี :http://www.dhammaaree.com
TikTok ธรรมอารี : https://www.tiktok.com/@dhamma.aree