ธรรมละนิด : หลักสำคัญของพระพุทธศาสนา

หลักที่สำคัญที่สุดในพุทธศาสนาคืออะไร?

ในพุทธศาสนาเราถือว่าเป็นระบบการศึกษา ระบบองค์รวม ซึ่งเราไม่สามารถจะดึงข้อใดข้อหนึ่งออกจากบริบท แล้วบอกว่าข้อนี้แหละสำคัญที่สุด เพราะต้องปฏิบัติทั้งหมด เหมือนกับถามว่า ในคอมพิวเตอร์ส่วนไหนนี่สำคัญที่สุด ก็แม้แต่ส่วนใดส่วนหนึ่ง เล็กๆ น้อยๆ ถ้าเสียไปคอมพิวเตอร์ก็ไม่ทำงาน พุทธธรรมก็คล้ายกันต้องปฏิบัติ ต้องปฏิบัติทั้งด้านพฤติกรรม ทั้งด้านจิตใจ ทั้งด้านปัญญาพร้อมๆ กัน แต่คำสอนที่เป็นที่ยอมรับของพุทธศาสนาทุกนิกายก็น่าจะอยู่ที่อริยสัจ ๔

อริยสัจ ๔ เป็นการกล่าวว่า ชีวิตของผู้ที่ยังมีกิเลสอยู่ยังไม่สามารถเข้าถึงความสุขที่แท้จริงได้ แต่ความสุขที่แท้จริงเป็นสิ่งที่มนุษย์เข้าถึงได้ด้วยการปฏิบัติตามหลักอริยมรรคมีองค์ ๘ หรือการฝึกอบรมทางกาย วาจา ใจ

มุมมองต่อชีวิตว่าชีวิตถ้าปล่อยไปไม่ฝึกตน ก็ไม่พ้นทุกข์สักที มีทุกข์ร่ำไป แต่มนุษย์มีศักยภาพสูงในการฝึกตน และการฝึกตนตามหลักคำสั่งสอนของพระพุทธองค์ก็นำไปสู่สิ่งสูงสุดที่มนุษย์ควรจะได้ บางครั้งท่านก็เรียกว่าเป็นความสุขอย่างยิ่ง ความสุขเหนือที่คนทั่วไปจะได้รู้จะได้สัมผัส

พุทธศาสนาจึงเป็นศาสนาแห่งการฝึกตน มนุษย์กลายเป็นสัตว์ประเสริฐด้วยการฝึกตน ฝึกตนเพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขของตน เพื่อประโยชน์ เพื่อความสุขแก่ผู้อื่น

พระอาจารย์ชยสาโร