ธรรมละนิด : ศีล ๕

ทำไมเราจึงควรถือศีล ๕ ?

เหตุผลข้อแรก เราคงไม่สามารถพิสูจน์ได้ แต่พระพุทธองค์ตรัสไว้ว่า การเกิดเป็นมนุษย์ยากมาก และเป็นโชคอย่างยิ่งเป็นลาภอย่างยิ่ง แล้วเหตุปัจจัยสำคัญที่ทำให้เราได้เกิดเป็นมนุษย์ คือ การรักษาศีล ๕ ในชาติก่อน ฉะนั้นถ้าเรารักษาศีล ๕ ในชาติปัจจุบัน ก็เป็นการรับประกันความปลอดภัยในการเวียนว่ายตายเกิดต่อไป อันนี้เป็นข้อแรกซึ่งเป็นเรื่องของศรัทธาว่าจะเชื่อหรือไม่เชื่อ แต่สิ่งที่เราพิสูจน์ได้ก็คือทุกคนต้องการความปลอดภัย ความรู้สึกปลอดภัย เป็นพื้นฐานความสุขที่เราขาดไม่ได้ แล้วในเมื่อเราทุกคนยังมีกิเลสอยู่ ทำอย่างไรเราจึงจะได้อยู่ด้วยกันในลักษณะที่ทุกคนจะรู้สึกปลอดภัย

ถ้าหากว่าเราประกาศเราสัญญาไว้กับคนรอบข้างว่า ถึงแม้ว่าบางครั้งบางคราว เราโกรธเราแค้น เราจะไม่เบียดเบียนใครเป็นอันขาด ถึงแม้ว่าเรายังมีความโลภอยากได้นั่นอยากได้นี่ เราสัญญาไว้ว่า จะไม่ทำ จะไม่ถือสิ่งของที่เจ้าของไม่ได้ให้เป็นอันขาด สำหรับผู้ที่มีคู่ครองแล้ว ถึงแม้ว่าเรายังอาจจะรู้สึกว่า คนอื่นเขาน่ารักบ้าง ก็อาจจะรู้สึกชอบเขาบ้าง แต่ว่าเราสัญญาไว้กับคู่ครองว่า เราจะไม่ทำอะไรไม่พูดอะไรเพราะความรู้สึกอย่างนี้ เราจะจงรักภักดีตลอดไป ถึงแม้ว่าบางทีเราก็คิดอยากจะโกหก เพราะกลัวเขาจะเสียความเคารพ กลัวเราจะขาดผลประโยชน์ กลัวหรือว่าอยากได้นั่นอยากได้นี่ เราจะไม่พูดเท็จเป็นอันขาด แล้วสี่ข้อนี้ก็คือการให้ความรู้สึกปลอดภัยกับคนรอบข้าง ทำให้คนอยู่ด้วยกันไว้วางใจซึ่งกันและกัน มีความสงบร่มเย็นกันได้ แต่ถ้าข้อที่ ๕ ไม่อยู่ เราจะรับรองตัวเองไม่ได้ เพราะถ้าดื่มเหล้าหรือใช้ยาเสพติดแล้ว ความยับยั้งชั่งใจ ความละอาย ความเกรงกลัวจะลดน้อยลง รับประกันรับรองตัวเองไม่ได้ ฉะนั้นเราก็ต้องเพิ่มข้อที่ ๕ ด้วย เพื่อเราจะอยู่ด้วยกันอย่างไว้วางใจซึ่งกันและกัน อย่างเป็นมิตรต่อกันและกัน

พระอาจารย์ชยสาโร