ธรรมละนิด : นั่งสมาธิแล้วปวดหลัง

หากนั่งสมาธิแล้วปวดขา ปวดหลัง ควรทำอย่างไรให้ไม่ปวด หรือควรอดทนกับการปวด?

ถ้าเราไม่เคยนั่งขัดสมาธิมาก่อน หรือนานๆ นั่งที หรือว่านั่งแต่ละครั้งไม่กี่วินาที หรือไม่กี่นาที ก็คงจะต้องเจอความปวดหลัง ปวดเอว ปวดขา เป็นธรรมดา ที่จริงการนั่งสมาธิก็ไม่ใช่เพื่อจะไม่รู้สึกอะไร แต่เพื่อจะมีสติรู้เท่าทัน ฉะนั้นการศึกษาเรื่องเวทนา ทุกขเวทนา และการวางใจอย่างไรจึงจะไม่ทุกข์กับทุกขเวทนา ให้เป็นสักแต่ว่าเรื่องของกาย ไม่เข้าถึงจิตใจ อันนี้ก็เรียกว่าเป็นวิชาอันหนึ่งที่นักปฏิบัติธรรมจะต้องสนใจศึกษา

อย่างไรก็ตามในเบื้องต้น ถ้าหากว่า(เวทนา)ยังไม่แรงมาก ให้เรารู้ว่ามีเวทนาแล้วก็กลับมาอยู่กับลมหายใจ หรืออารมณ์กรรมฐานของเรา ถ้าทนไปสักพักหนึ่ง สักระยะหนึ่ง แล้วไม่ไหวแล้ว ก็ค่อยๆ เปลี่ยนอิริยาบถก็ได้ ถ้าเรานั่งสมาธิเป็นประจำ เราอาจจะได้ลองพิจารณาเวทนา หรือว่าทุกขเวทนาบ้าง เป็นวิธีฝึกจิตที่มีประโยชน์มาก แต่ในเบื้องต้นของการทำสมาธิ สิ่งที่สำคัญที่สุดคือรักษาความรู้สึกที่ดีต่อการนั่งสมาธิ ถ้าหากว่าทุกครั้งที่นั่งต้องทนทรมานนาน เดี๋ยวก็จะหมดกำลังใจ แล้วก็จะขี้เกียจทำต่อ

ฉะนั้นอดทนบ้างเล็กน้อย แต่ไม่หักโหม แล้วถ้าไม่ไหวแล้วก็เปลี่ยนอิริยาบถ ถ้าเรามีประสบการณ์มากขึ้นแล้ว เราก็เริ่มมีโอกาสจะได้อยู่กับเวทนา ศึกษาทุกขเวทนาให้เข้าใจในเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างจิตใจกับร่างกายให้ละเอียดลึกซึ้งกว่าเดิม

พระอาจารย์ชยสาโร