ธรรมละนิด : การแผ่เมตตา

วิธีการแผ่เมตตาที่ถูกต้องเป็นอย่างไร?

เรื่องวิธีนี่มันไม่มีถูกต้อง ไม่ถูกต้อง คือมันแล้วแต่ แต่ละคนจะใช้เทคนิคไม่เหมือนกัน ในคัมภีร์วิสุทธิมรรค เป็นต้น นี่จะให้เราแผ่เมตตาให้กับตัวเองก่อน แล้วก็ค่อยๆ ขยายไปสู่ผู้มีพระคุณ ออกมาสู่เพื่อนฝูง คนที่เป็นกลางๆ แล้วสุดท้ายศัตรู แล้วค่อยๆ คือหลักโดยรวมก็คือเริ่มจากง่าย ค่อยๆ หาสิ่งที่ยาก

แต่ในต่างประเทศ พระที่ไปเผยแผ่ต่างประเทศก็เจออุปสรรค เพราะชาวตะวันตก โอ้ย แผ่เมตตากับตัวเองไม่เป็น ทำไม่ได้ สุดท้ายก็เลยต้องเปลี่ยน ให้เริ่มต้นจากการแผ่เมตตา แบบลูกแมว ลูกหมา อะไรที่มันน่ารักๆ คือเป็นสิ่งที่ง่ายสำหรับเขา แล้วจากนั้นค่อยๆ ขยาย

แต่ในพระไตรปิฎกเองพระพุทธองค์ก็ไม่เคยตรัสให้มันเป็นเทคนิคเป็นวิธี มันเป็นหลักการมากกว่า อย่างเราแผ่เมตตาพร้อมกับลมหายใจก็ได้ ถ้าลมหายใจเข้าก็เอาความรักความเมตตามาสู่กายมาสู่ใจเรา หายใจออกก็แผ่ออกทุกทิศทุกทาง หายใจเข้าก็เมตตาตัวเอง หายใจออกก็เมตตาสรรพสัตว์ทั้งหลาย

ถ้าเราจะคิดเป็นข้อๆ ไป อย่างเช่น เราทุกคนในห้องนี้ ทุกคนในบ้านนี้ ทุกคนในละแวกนี้ ทุกคนในกรุงเทพ ทุกคนในเมืองไทย ทุกคนในเอเซีย ขยายๆ ออกไป เพื่อให้จิตไม่เผลอไป แต่การใช้ข้อคิด หรือว่า ข้อนั้น ข้อนี้ ก็เป็นแค่จุดเริ่มต้น เหมือนจะเป็นการจุดประกาย พอจุดประกายคือความรู้สึกเมตตาได้แล้ว เอาความรู้สึกนั้นเป็นที่กำหนดของจิต ถ้าจิตเริ่มจะคิด จะหลง จะอะไรก็ใช้ความคิดช่วยให้จิตกลับมากับความรู้สึกอีกที ความรู้สึกที่ต้องการนี้จะนำไปสู่สมาธิ วิปัสสนาได้ในที่สุด คือความรู้สึกที่ว่าเมตตานั้นสามารถระงับนิวรณ์ให้จิตเข้าสู่สมาธิก็ได้

พระอาจารย์ชยสาโร