📚 กัณฑ์ที่ ๔๗ พุทธโอวาท ว่าด้วยการไม่เบียดเบียนทำร้ายซึ่งกันและกัน

อพฺยาปชฺชํ สุขํ โลเก ความไม่เบียดเบียนเป็นสุขในโลกปาณภูเต สุสญฺญโม ความสำรวมระวังในสัตว์มีชีวิตหรือไม่มีชีวิตเป็นเหตุให้รักษาสุขา วิราคตา โลเก ความปราศจากจากความกำหนัดยินดีเป็นสุขในโลกกามานํ สมติกฺกโม ก้าวล่วงเสีย ซึ่งกามอสฺสมิมานสฺส วินโย นำเสียซึ่งอัสมิมานะเอตํ เว ปรมํ สุขํ นี้ละเป็นสุขอย่างยิ่งตรงนี้แง่นี้เป็นธรรมสำคัญ ๕ ข้อด้วยกันความไม่เบียดเบียนเป็นสุขในโลกนั้นเป็นไฉน ?มีอรรถาธิบายเป็นลำดับไปตนของตนไม่เบียดเบียนตนเองด้วยกาย หรือด้วยวาจา หรือด้วยใจตนตนของตนเองไม่เบียดเบียนบุคคลผู้อื่น ด้วยกาย หรือด้วยวาจา ด้วยใจของตนตนของตนเองไม่เบียดเบียนทั้งตนและทั้งบุคคลอื่น ด้วยกาย ด้วยวาจา ด้วยใจของตนเองนี้เพียงเท่านี้ ตนก็เป็นสุขแล้วคนอื่นที่ไม่ถูกเบียดเบียน ก็เป็นสุขด้วยทั้งตนและบุคคลอื่น ก็เป็นสุขทั้งสองฝ่าย ไม่ยักย้ายไปไหนความเบียดเบียนนี่เป็นทุกข์ในโลก ไม่ใช่เป็นสุขความเบียดเบียน เป็นทุกข์ในโลกบัดนี้โลกกำลังเบียดเบียนซึ่งกันและกันอยู่ เดิมก็ออกจากตนนั่นแหละ ไม่ใช่ออกจากไหน ความเบียดเบียนอันนี้ถ้าว่าตนไม่คิดเบียดเบียนแล้ว ความเดือดร้อนก็จะมีเป็นไฉน ความเบียดเบียนอันนี้แสดงโดยข้อเค้าสำเนาความ ก็เพียงตนของตน กับบุคคลอื่น สองคนเท่านั้นในโลกโลก คือ หมู่สัตว์ โอกาสโลก ขันธโลกโอกาสโลก ดิน น้ำ ไฟ ลม วิญญาณ อากาศ นี้เรียกว่า โอกาสโลกขันธโลก รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณสัตว์โลกที่ไปเกิดมาเกิดอาศัยขันธ์ทั้ง ๕ รูป เวทนา สัญญา สังขาร วิญญาณ ขันธ์ทั้ง ๕ ก็อาศัยโอกาสโลก ดิน น้ำ ไฟ ลม วิญญาณ อากาศ อาศัยอย่างนี้ นี้เมื่อมีขึ้นเป็นขึ้นในโลกแล้ว เกิดเบียดเบียนซึ่งกันและกัน
หมู่มนุษย์ใดในสากลโลก ในประเทศใดหมดทั้งประเทศ ประเทศใดไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกัน ประเทศนั้นได้รับความสุขแน่แท้
ประเทศใดเบียดเบียนในกันและกันเข้า ในสองประเทศนั้นที่เบียดเบียนซึ่งกันและกันเป็นทุกข์แน่